La Perfection qui tranche tout

Série : Traduction de textes Dzogchèn

La Perfection qui tranche tout

rdzogs pa spyi gcod

 Introduction

Ce texte radical du Dzogchèn appartient à la catégorie d’enseignements appelée la “série de l’esprit” (en tibétain, semdé). Il est cité dans les diverses listes des “Dix-huit traductions du semdé”, à l’exception de celles de Nyangrel Nyima Özer (XIIe s.).

Avec L’Esprit pur et parfait, lumière des trois dimensions d’existence, Le Sublime Monarque et  Le tout-englobant, ce texte fait partie des “quatre enseignements [dits] mineurs” qui furent enseignés par Shri Singha à Bairotsana juste après la transmission des “cinq traductions anciennes”.

Nous espérons que la lecture de ce texte sera profitable et éclairante pour vous mais tenons à souligner l’importance cruciale d’une transmission orale directe de ce texte par un enseignant ou enseignante qui en aie la réalisation. C’est ainsi que le souffle de sagesse que cet écrit véhicule pourra pleinement vous parvenir.

« Cet enseignement authentique et certain,
Toi qui veux te libérer au sein de l’évidence naturelle,
Garde-le au plus profond de ton esprit. »

༄༅། །བཅོམ་ལྡན་འདས་བདེ་ཆེན་རྫོགས་པའི་ཀློང་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། །བྱང་ཆུབ་སེམས་ནྀ་ཀུན་ཏུ་བཟང་། །བདག་དང་གཞན་དོན་གནས་མེད་པས། །ལྷུན་གྱི་རྫོགས་པའི་ངང་ཉིད་ལ། །སྐྱེ་དང་འཆི་མེད་འགྱུར་བའི་ཆོས་མེད་དོ། །དག་པས་བདུད་རྩི་ཆེན་པོ་ཡང; མི་འགྱུར་གསལ་བས་གསེར་བཞིན་ཏེ། །དགེ་སྡིག་སོ་སོར་བཅིངས་པ་ཡིས། །རྣམ་གྲོལ་ཐར་པ་བཅིངས་པ་ཧ། །གང་གིས་དེ་ལྟར་མ་རིག་སྟེ། །དོན་མེང་སྒྲ་ཕྱིར་འབྲངས་པ་ཡང་། །དགེ་སྡིག་གཉིས་ཀའི་ཕྱོགས་འཛིན་པས། །དམིགས་མེད་ལྡོངས་ནས་འགྲོ་བ་ཧ། དཀར་བས་དཀར་བའི་ཉི་མ་མེད། །གནག་པས་གནག་པའི་མུན་པ་མེད། །ཞི་བས་གསལ་བའི་ཐིག་ལེ་ལ། །ལྷག་པའི་ལྷ་ཡང་ཡོད་མ་ཡིན། །མུ་མེད་བརྡལ་བར་གནས་པའི་ཕྱིར། །ཐམས་ཅད་དུ་ནི་གཅིག་པུ་ཉིད་། ནམ་ཁའ་ལྟ་བུའི་བདག་ཉིད་ལ། །སེམསཅན་མེད་ཅིང་སངས་རྒྱས་མེད། །རིག་པ་མེད་ཅིང་སངས་རྒྱས་མེད། །བྲི་བ་མེད་ཅིང་འཕེལ་བ་མེད། །དུས་གསུམ་ཐིག་ལེ་བདེ་བའི་ཕྱིར། །སུ་ལ་ཕན་མེད་གནོད་མི་འགྱུར། །རྣམ་པར་དག་པའི་སྙིང་པོ་ལ། །མངོན་སུམ་ལྷུན་གྱིས་གྲུབ་པ་ཧ། །མི་སྣང་འགྱུར་བ་མེད་པ་ནི་། །ཤེས་རབ་ཐབས་ལས་འདས་པའི་ཕྱིར་། །ལམ་དང་བྱང་ཆུབ་མེད་པ་སྟེ། །མེད་པའི་སྙིང་པོ་ཤར་བ་ཧ། །བསྐལ་ལྡན་གང་ཞིག་འབྱུང་བ་ཡི། །དོན་དུ་གསུངས་པའི་དགོངས་སྤྱོད་ཀྱང ; འདི་དོན་གདེང་དང་ལྡན་པ་ཡིས། །གང་ལྟར་སྤྱད་ཀྱང་མི་རྟོགས་སྐྱེ། །ཡང་དག་ངེས་པའི་ལུང་འདི་ཡང་། །རང་རིག་ཀློང་དུ་ཁྲོལ་འདོད་པས། །སེམས་ཀྱི་ཀློང་དུ་བརྣག་པ་ལས། །ཕལ་ལ་སྤྲོ་བར་མི་བྱའོ། རྫོགས་པ་སྤི་གཅོད་ཅེས་བྱ་བ་རྫོགས་སྷོ།། 

La Perfection qui tranche tout

Hommage au Vainqueur transcendant, espace matriciel de la grande félicité parfaite !

L’esprit pur et parfait, le Tout-Excellent [1],

Est sans rapport aucun avec les concepts de moi et d’autrui.

Ainsi, il est l’état de perfection spontanée

Où nul phénomène ne change, ne naît ni ne meurt.

Comme il est pur, il est aussi nectar suprême.

Comme il est immuable et clair, il est pareil à l’or.

Il lie ensemble le bien et le mal

Les délivrant au sein de la liberté totale. Ha !

Quiconque ne le reconnait pas

Poursuit des mots vides de sens.

Saisissant encore la partialité du bien et du mal,

Il erre ainsi dans un aveuglement sans but. Ha !

Il n’y a pas de soleil plus immaculé que lui,

Il n’y a pas d’obscurité plus sombre que lui,

Dans sa sphère lumineuse qu’éclaire la paix

Il n’y a pas de déité [2] qui lui soit supérieure.

Comme il est expansion sans limite,

Il est l’unicité même en toute chose.

Dans sa manifestation souveraine qui est comme le ciel,

Il n’y a ni être ordinaire ni parfait éveillé,

Il n’y a ni évidence primordiale ni plénitude du pur éveil,

Il n’y a ni diminution ni accroissement.

Comme il est la félicité de la sphère lumineuse des trois temps

Il ne bénéficie ni ne nuit à personne.

En tant que quintessence totalement pure,

Il est en toute évidence spontanément accompli. Ha !

N’apparaissant pas, il est sans variation,

Comme il est au-delà des méthodes et de la connaissance supérieure,

Il n’a pas de chemin, il n’a pas d’éveil,

Il se lève comme quintessence de l’inexistence. Ha !

Dès lors, intègre la présence éveillée qui enseigne

Pour le bien des êtres fortunés à venir.

Étant assuré de sa réalité,

Tout ce que tu expérimentes naît sans concept.

Cet enseignement authentique et certain,

Toi qui veux te libérer au sein de l’évidence naturelle,

Garde-le au plus profond de ton esprit.

Ne le diffuse donc pas auprès de n’importe qui.

Ainsi s’achève “La Perfection qui tranche tout”.

[1] Tib. Kun tu bzang po, skt. Samantabhadra  RETOUR

[2] lhag pa’i lha, synonyme de yid kyi dam tshig: divinité d’élection, déité tutélaire. RETOUR